या वर्षातला पहिला स्नो पडला आणि पुन्हा एकदा चेहऱ्यावर हसू उमटलं. कधी कधी आपण पाहतोय ते खरंच घडतंय याच्यावर विश्वास बसत नाही. वर आकाशाकडे बघत आहे आणि छोटे छोटे कण एकदम अलगद जमिनीकडे येत आहेत. सुरुवातीचे काही मिनिट ते कण जमिनीवर पडताच विरघळून जातात आणि त्यांचं अस्तित्व राहातच नाही. पण हळूहळू सलग १-२ तास ते येत राहतात. त्यांना पावसासारखा आवाज नसतो की कधी जोरात येणाऱ्या गारांची तीव्रता. अगदी कापसाचे बारीक कण अलगद तरंगत जमिनीवर हळुवार टेकावेत असे ते शांतपणे साचत राहतात. आणि लवकरच एक पांढरा शुभ्र थर गवतावर किंवा रस्त्यावर दिसू लागतो. गेल्या दहा वर्षात माझ्या अमेरीकेतील वास्तव्यात हे असे अनेक 'स्नो फॉल' मी पाहिले असतील पण त्यातील नावीन्य अजूनही जात नाही.
माझ्या कुतुहलात कदाचित माझ्या मराठीपणाचा त्यात मोठा हात असेल. मी हे बोलतेय ते 'प्रत्येक गोष्टीत मराठीपणा कसा आणावा' या सवयीमुळे नाही. विचार करा, महाराष्ट्रातील जास्तीत जास्त थंड हवेचे ठिकाण म्हणजे महाबळेश्वर किंवा पाचगणी यांच्या पलीकडे कधीही काही पाहिले नव्हते. त्यामुळे थंडी थंडी म्हणजे किती असू शकते याचा कधी अनुभवच घेतला नव्हता. हिंदी सिनेमात पाहायचे तेव्हा मला नेहमी प्रश्न पडायचा, हे इतकं छान ऊन असताना तो बर्फ वितळत का नाही? इतका साचून कसा काय राहू शकतो? त्यात भरीला म्हणून हिरोईनचे कपडेही छोटेच त्यामुळे तिथे थंडी असेल अशी कणभरही शंका वाटायची नाही. तेव्हापासून असलेले हे अनेक प्रश्न आणि आकर्षण यामुळे आजही स्नो पडायला लागला की त्याच्याकडे बघत बसावेसे वाटते.
निदान आज माझ्यासारख्या अनेक लोकांची एक शंका तरी दूर करते. स्नो पडतो तेव्हा आणि विशेषतः त्याच्यानंतर खूप थंडी असतेच. हिरोईन च्या कपड्याकडे बघून थंडीचा अंदाज लावू नये. उन्हांबद्दल बोलायचे तर, ते केवळ दिखाव्याचे असते असे म्हणायला हरकत नाही. तापमान शून्याच्या खाली असल्याने ऊन असूनही तो बर्फ वितळत नाही. तापमान शून्याच्या वर जाऊ लागते आणि उन्हाची तीव्रता वाढते तसे तो बर्फ वितळू लागतो. असो. हे झाले प्रश्नांचे उत्तर. पण खरी मजा येते ती स्नो पडताना बघायला आणि त्यानंतरचे बर्फाच्छादित निसर्गसौन्दर्य बघायला. अनेकवेळा सलग दिवसभरही हिमवर्षाव झालेला मी अनुभवला आहे. त्यामध्ये जमिनीवरचा थर वाढत जातो.आणि आक्खे शहर सफेद होऊन जाते. आपल्या घराच्या खिडकीतून जितके दूरपर्यंत पाहता येईल तितके पाहत घरातल्या उबीत बसून राहते. पण कधी ना कधी बाहेर पडायला लागणारच असतं......
बाहेर पडायचं तर ट्रेन, बसने जाण्याचे वेगळे अनुभव तर गाडीने जाण्याचे वेगळे. बाहेर पडताना गाडी असेल तर गाडीच्या वरचा स्नो काढणे, आजूबाजूचा काढणे हे सर्व प्रकार करावे लागतात. हातात खोऱ्यासारखे स्नो-स्क्रॅपर घेऊन गाडीवरचा स्नो ढकलून काढावा लागतो. त्यासाठी हातात कितीही जाड मोजे घातलेले असले तरी हात गारठून जातातच. कधी कधी फुटभरापेक्षा जास्त बर्फ जमलेला असतो. अशावेळी गाडीवरचा काढून भागत नाही, आजूबाजूचाही काढावा लागतो. एकदा एका मोठ्या स्टॉर्म मध्ये ऑफिसमधून बाहेर पडताना कळतंच नव्हतं की माझी गाडी कुठली आहे. एव्हढ्या मोठ्या पार्किंगमध्ये सर्वच गाड्या पांढऱ्याशुभ्र झाल्या होत्या. बराच वेळ साफ केल्यावर कळलं ती माझ्या शेजारची गाडी होती. चिडचिड नुसती.
गाडीत बसणे, ती गरम करून सुरु करणे यासारखी कामे करून एकदाची सुरु झाली की पुढे गाडी चालवणे हेही संकट असतेच. रस्ते तसे भराभर साफ केले जातात तरीही वादळ असेल तर स्नो सलग पडतच राहतो आणि गाडी चालवणे (कार) अतिशय अवघड होऊन जाते. अशाच वेळी अपघात होण्याची शक्यता जास्त असते. कदाचित आमच्या हवामान खात्याचे अंदाज दुर्लक्ष करण्याच्या सवयीमुळेही असेल, आम्ही अशाच वादळात बाहेर पडलो आणि दोन-तीन वेळा आमची गाडीही चालवताना घसरलीही आहे. समोरून सरळ जाणारी गाडी अचानक सरकून दुसऱ्या बाजूच्या लेनमध्ये गेल्याने झालेले अपघातही पाहिले आहेत. आता शक्यतो स्नो पडला की घरी बसतो. गप्प घरात बसतो. :) एकूण काय तर सुंदर दिसणाऱ्या या बर्फाची अनेक भयानक रूपेही आहेत.
हायवे वर गाड्या बंद पडून गारठलेले लोक, अपघात, लाईट गेल्यावर हीटिंग बंद पडून लोकांचे होणारे हाल. मी एका प्रोजेक्ट्साठी २ महिने न्यू जर्सीला होते. बसने येऊन जाऊन करायचे. एक बस चुकली की अर्धा तास अशा थंडीत काढायचा म्हणजे नको वाटायचं. त्यात असेच एका वादळानंतर घरातून बाहेर पडले. बसस्टॉपला येईपर्यंत बर्फ बुटात जाऊन त्यांचं पाणी झालं होतं. दिवसभर तसेच ओले झालेले थंड पाय घेऊन ऑफिसात बसावं लागलं होतं. प्रेग्नंट असताना बर्फात घसरून पडायची खूप भीती वाटायची. नवऱ्याचा हात धरून अलगद चालत राहायचे. अर्थात हे सर्व झाल्याला ७-८ वर्षे उलटली. पण प्रत्येक हिवाळ्याच्या अशा अनेक आठवणी आहेत. आणि प्रत्येक वर्षी पावसात जसे आपल्याकडे कवींची भरती येते तशी प्रत्येक स्नो-फॉल मध्ये माझ्या या आठवणींची गर्दी होते. गेल्यावर्षी अनुभवात स्कीईंगची भर पडली होती आणि घरातून दिसणाऱ्या ऊंच ऊंच झाडांवर साचलेल्या बर्फाच्या अविस्मरणीय दृश्यांची.
निसर्गसौन्दर्य म्हणजे तरी काय? आणि तेही किती अविस्मरणीय !! झाडांची सर्व पाने झडून गेलेली असतात त्यामुळे केवळ सुकलेल्या फांद्या राहतात. हळूहळू करत त्या काळ्या फांद्यांवर सफेद बर्फ जमा होतो. थंडीने त्याला काचेसारखी पारदर्शकताही येते. गवत असलेली सर्व जमीन पांढरीशुभ्र झालेली असते आणि त्यात कुठेही असमानता दिसत नाही. इतका एकसलग बर्फ कसा काय साठू शकतो? त्यात चुकून बोटही घालायची इच्छा होत नाही इतके ते पर्फेक्ट असते. चालताना त्यात उठणारी पावलं समुद्राची आठवण करून देतात रेतीसारखे ठसे पाहून. इतके सुंदर दृष्य आणि त्यात डिसेंबर मध्ये येणारा ख्रिस्तमस अजून भर घालतो. ठिकठिकाणी केलेली रोषणाई, दुकानातून लावलेले डेकोरेशन्स, सजलेले डाऊनटाऊन, जिंगल करणाऱ्या बेल्स, टीव्हीवर येणारे ख्रिस्तमसचे चित्रपट, हॉट चॉकलेट, वेगवेगळे कुकीज-केक्स.... अशा अनेक गोष्टी हा ऋतू उजळून टाकतात.
आजपर्यंत अनेकवेळा मी आवडता ऋतू कोणता यावर शाळेत निबंध लिहिलाय. भारतात उन्हाळा, पावसाळा आणि उन्हाळ्याचे आपआपले आवडते-नावडते रूपही पाहिले आहे. पण इथला हिवाळा वेगळाच, स्वतःची वेगळी ओळख दाखवणारा. मुलांना त्यात खेळायला खूप छान वाटते. कधी एकदा बर्फ पडतोय असं झालेलं असतं त्यांना. इतके वर्षे आणि इतक्या आठवणी असूनही बर्फ पडल्यावर बाहेर जाऊन त्याच्यात खेळण्याची उत्स्फूर्त इच्छा उफाळून येत नाही. मुलं हट्ट करतात, त्यांना ढीगभर कपडे घालून बाहेर जाऊ देते. दर थोड्या वेळाने आत बोलावत राहते. बाहेर पडावंच लागलं तर स्वतःही जमेल तितके गरम कपडे घालून जाते. किंवा खूपच सुंदर दिसतंय म्हणून घरातूनच किंवा दारातून फोटो काढून घेते. मुलं समोर आहे त्याचा आनंद घेत असतात. मी मात्र समोर असूनही त्या बर्फाला, चोप्रांच्या चित्रपटांसारखी दुरूनच एन्जॉय करते. :)
विद्या भुतकर.
https://www.facebook.com/VidyaBhutkar1/
No comments:
Post a Comment